تفرش که امروزه از شهرستانهای استان مرکزی به شمارمیآید
در گذشته جز ء ناحیه کوهستانی پهناوری بوده است که یونانیان
آن را "مدیا"(media)وجغرافی نویسان اسلامی از آن بعنوان
جبال نامبرده اند و دربرخی دیگر از کتب فارسی یا عربی ازآن به
نام قهستان که معرب کلمه کوهستان میباشدیاد شده است قهستان
ناحیه بزرگی شامل قم ساوه عراق عجم همدان ری و اصفهان
به مرکزیت همدان بوده است که تفرش هم جزو آبادیها ومحا ل
همدان بوده که در سده چهارم هجری از همدان جدا وبه قم پیوسته
است
مردمان اولیه تفرش گبر یعنی پیرو دین زرتشت
پیامبر آسمانی ایران باستان بوده اند وجود بقایای آتشکده کبوران
همچنین وجود قلعه های گبری وبقایای قلعه
توس که در حمله اعراب ازبین رفته موید این مطلب است اعراب
در سال 24خورشیدی به فرماندهی ابوموسی اشعری به ایران حمله کردند
وپس از تصرف اصفهان گروهی را به سرکردگی مالک بن عامر اشعری
مامور گشودن ساوه تفرش آشتیان وفراهان مینماید
ابن فقیه همدانی در کتاب "اخبار البلدان"آورده است که :آبادی طبرس
درسده اول هجری از متعلقات همدان بوده ومردم بومی آن پیرو زرتشت
بوده اندوآتش آذرگشنسب تا سال 274خورشیدی روشن بوده است.
احمدبن ابی یعقوب در کتاب" البلدان"که یک سده جلوتر از تاریخ قم
درسال270هجری نوشته شده است از طبرس بعنوان یکی از رستاق های
(روستا)قم یاد شده است
حسن بن محمد بن حسن قمی درسال367 هجری خورشیدی در کتاب تاریخ قم آورده
است که:دیگر رستاق قم سی ودو دیه طبرس ازآن جمله طرخوران فیم و
جاویزه است که مندرس گشته وناپدید شده است
در قرن ششم هجری در زمان سلجوقیان از ساخته شدن مسجد ششناو و
همچنین حضور جمعی از طرفداران حسن صباح(فرقه اسماعیلیه)در غاری
نزدیک کوهن(کوهین)در کتاب" راحت الصور" یاد شده است
در کتاب جهان نامه که در سال 587 خورشیدی در دوره خوارزمشاهیان توسط
ابن بکران نوشته شده از طبرس به عنوان قهستان عراق عجم ذکر شده است
درسال636هجری خورشیدی عطاملک جوینی درکتاب جهانگشای جوینی در
باره تفرش مینویسد:طبرس در دوره مغولان خوره ای (دهکده)از خور عراق
میباشد
حمدالله مستوفی درکتاب نزهت القلوب درسال 718خورشیدی درباره تفرش
مینویسد:تفرش ولایتیست که از هر طرف بدو روندبه گریوه فرو باید رفت
سیزده پارچه دیه است فم وطرخوران از معظمات آن است هوایش معتدل و
آبش از چشمه وکاریز هایی است که از آن کوهها برمی خیزد
محصول غله ومیوه فراوان دارد مردم آنجا شیعی اثنی عشری اند وحقوق
دیوانیش 6000درهم است
درکتاب" هفت اقلیم "امین احمدرازی درسال 972 هجری خورشیدی آورده
است:دریکی ازکوه های تفرش مغاره ای(غار)است که کسی به نهایت آن
نرسیده است ودرمیان مردم چنین شهرت دارد که وقتی گاوی به درون آن رفته از همدان بیرون آمده است به همین جهت این مغاره گاوخل نامیده میشود
در کتاب "مرات البلدان ناصری" تالیف 1256خورشیدی در باب سادات
تفرش آمده است که آنان مهاجرانی از قوم خورزن مکه بوده اندکه
درجوار مسیله ای(رودخانه)در جنوب فم سکنی گزیدند وبه همین جهت
آن روستا را خرزنویه نام نهادند
که اکنون اثری از آن نیست(پارک حکیم نظامی فعلی)
نام و نشان تفرش دربسیاری دیگر از کتب تاریخی کم وبیش ذکر شده است
اما کاملترین کتاب موجود در زمینه معرفی تفرش کتاب "سیری کوتاه
درتاریخ تفرش وآشتیان "نوشته زنده یادمرتضی سیفی فمی تفرشی میباشد که سی سال قبل
منتشر شده است واطلاعات بسیارجامع وارزنده ای در اختیار خواننده قرارمیدهد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر